การเลือกใช้ Prisms และ Reflective Sheet ในงานสำรวจ

การเลือกใช้ Prisms และ Reflective Sheet ในงานสำรวจ

การวัดระยะและมุมด้วยกล้องประมวลผลรวม (Total Station) หรือเครื่องมือวัดระยะทางอิเล็กทรอนิกส์ (EDM) มีอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยสะท้อนลำแสงกลับสู่องค์ประกอบรับสัญญาณ ได้แก่ Prisms และ Reflective Sheet แม้ว่าทั้งสองจะทำหน้าที่หลักในการสะท้อนสัญญาณคล้ายกัน แต่มีรายละเอียดเชิงโครงสร้างและการใช้งานที่แตกต่างอย่างชัดเจน บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักข้อดี-ข้อเสียของแต่ละชนิด เพื่อช่วยให้เลือกใช้งานได้เหมาะสมที่สุด

Prisms

คุณสมบัติและการใช้งาน
Prisms มักจะเป็นปริซึมหลายหน้า เช่น ปริซึมรูปทรงลูกบาศก์มุม (Corner Cube Prism) หรือปริซึม 360° ซึ่งออกแบบให้ลำแสงสะท้อนกลับตรงสู่แหล่งกำเนิด มี “ค่าคงที่ปริซึม” (Prism Constant) กำกับ เพื่อให้เครื่องมือสามารถปรับแก้ค่าที่วัดได้อย่างแม่นยำโดยอัตโนมัติ การติดตั้ง Prisms มักอยู่บนโพลหรือขาตั้ง เพื่อเล็งเป้าหรือกำหนดจุดศูนย์กลางสะท้อน (Center of Reflection) ได้อย่างแน่นอน

ข้อดี
- ความแม่นยำสูง: ได้ค่าการวัดที่เที่ยงตรง โดยเฉพาะเมื่อใช้ในระยะไกล
-ทนทานต่อสภาพแวดล้อม: ออกแบบมาให้ใช้งานภาคสนามได้หลากหลาย
-เหมาะกับงานละเอียด: ใช้ในงานสำรวจ งานก่อสร้าง หรืองานวิศวกรรมที่ต้องการค่าความคลาดเคลื่อนต่ำ

ข้อเสีย
- ราคาค่อนข้างสูง: ปริซึมคุณภาพดีมักมีต้นทุนสูงกว่า Reflective Sheet ทั่วไป
- ต้องมีอุปกรณ์เสริม: เช่น โพล ขาตั้ง หรือระบบปรับระดับปริซึมให้ถูกต้อง
- ติดตั้งยุ่งยาก: หากต้องเคลื่อนย้ายบ่อย หรือทำงานในพื้นที่เข้าถึงยาก อาจไม่สะดวก

Reflective Sheet

คุณสมบัติและการใช้งาน
Reflective Sheet มักเป็นแผ่นสะท้อนแสง (Reflective Sheet) หรือสติกเกอร์สะท้อนแสง ซึ่งใช้เพียงผิวสะท้อนพื้นฐาน ไม่ได้ใช้หลักการหักเหและสะท้อนหลายมุมเหมือนปริซึม จึงไม่มี “ค่าคงที่ปริซึม” โดยตรง เหมาะกับงานที่ต้องการความคล่องตัวหรือติดตั้งชั่วคราว เช่น ติดบนผนัง เสา หรือวัตถุอื่น ๆ ในพื้นที่ที่ไม่สะดวกนำปริซึมเข้าไป หรือการวัดระยะใกล้ที่ไม่ต้องการความละเอียดมาก

ข้อดี
- ติดตั้งและขนย้ายง่าย: สามารถติดสติกเกอร์สะท้อนแสงในจุดที่ต้องการได้ทันที
- ต้นทุนต่ำ: ราคาถูกกว่าปริซึมคุณภาพสูงอย่างชัดเจน
- เหมาะกับงานระยะสั้น: ไม่ต้องการค่าความคลาดเคลื่อนในระดับมิลลิเมตร

ข้อเสีย
- ความแม่นยำต่ำกว่า Prisms: ประสิทธิภาพการสะท้อนอาจลดลงเมื่อระยะห่างมากขึ้น
- อาจสูญเสียสัญญาณได้ง่าย: หากคุณภาพผิวสะท้อนลดลง หรือมีฝุ่น สิ่งสกปรก หรือความชื้น
- ไม่เหมาะกับงานสำรวจซับซ้อน: ที่ต้องการความเที่ยงตรงหรือเก็บข้อมูลเชิงลึก

บทสรุป

การเลือกใช้งาน Prisms หรือ Reflective Sheet ควรคำนึงถึงระดับความละเอียดของการวัด ระยะทางที่ต้องการวัด ความสะดวกในการติดตั้ง และงบประมาณที่มี หากเป็นงานวิศวกรรมหรืองานสำรวจที่ต้องการค่าที่แม่นยำสูงและระยะวัดไกล ปริซึมถือเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมมากกว่า ในทางกลับกัน หากเป็นงานระยะสั้น หรืองานที่ต้องเคลื่อนย้ายบ่อยและไม่ต้องการค่าความคลาดเคลื่อนมากนัก Reflective Sheet แบบแผ่นหรือสติกเกอร์สะท้อนแสงก็เป็นทางเลือกที่ประหยัดและคล่องตัวกว่า ทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับการประเมินเงื่อนไขหน้างานเป็นสำคัญ