การวัดสเตเดีย (Stadia Method) คืออะไร?

การวัดสเตเดีย (Stadia) คือเทคนิคการวัดระยะทางในงานสำรวจภาคสนาม โดยผสานการใช้งานระหว่าง กล้องสำรวจ (กล้องระดับหรือกล้องวัดมุม) กับ ไม้สต๊าฟ (Staff Rod) เพื่อคำนวณระยะทาง โดยไม่ต้องพึ่งเครื่องมือวัดระยะทางอิเล็กทรอนิกส์ วิธีนี้อาศัยการอ่านช่วงระยะระหว่างเส้นบน-เส้นล่าง (Stadia Interval) ที่ปรากฏในช่องมองของกล้อง แล้วนำค่าที่ได้มาคูณกับ ค่าคงที่ (K) ซึ่งปกติคือ 100 หากกล้องบางรุ่นมีค่า C (ค่าคงที่เพิ่มเติม) ก็ต้องนำมาคำนวณร่วม เพื่อได้ระยะทาง (D) อย่างถูกต้อง

ตัวอย่างเช่น หากกล้องมี K = 100 และเราอ่านไม้สต๊าฟได้ว่า เส้นบนอยู่ที่ 2.500 เมตร เส้นล่างอยู่ที่ 2.200 เมตร ทำให้ความต่าง (S) = 0.300 เมตร เมื่อนำไปคำนวณ D = K × S = 100 × 0.300 = 30 เมตร แสดงว่ากล้องอยู่ห่างจากไม้สต๊าฟประมาณ 30 เมตร วิธีสเตเดียนี้เหมาะกับงานที่ไม่ต้องการความละเอียดมาก เช่น ตรวจสอบความสูงเบื้องต้น หรืองานสำรวจในระยะสั้นถึงกลาง (20-100 เมตร)

อย่างไรก็ดี ความแม่นยำของ Stadia Method ต่ำกว่าวิธี EDM หรือ Total Station ซึ่งวัดระยะได้แม่นยำระดับมิลลิเมตร ผู้ใช้งานควรสอบเทียบค่าคงที่ K และ C ของกล้องให้ตรงกับสเปกรุ่นก่อนใช้งาน หากกล้องตั้งไม่ราบหรือมุมก้ม-เงยมากเกินไป อาจเพิ่มโอกาสคลาดเคลื่อนได้สูง ด้วยเหตุนี้ การวัดสเตเดียจึงเป็นเพียงตัวเลือกที่สะดวกและประหยัด สำหรับงานสำรวจเบื้องต้น แต่ถ้าต้องการความเที่ยงตรงสูง ควรหันไปใช้ระบบ EDM หรือกล้อง Total Station แทน

กล่าวโดยสรุป การวัดสเตเดีย คือเทคนิคพื้นฐานที่ใช้ประโยชน์จากสเกลเส้นบนและล่างในกล้องสำรวจเพื่อคำนวณระยะทางโดยประมาณ วิธีนี้สะดวก ประหยัด และสามารถตอบโจทย์งานสำรวจบางประเภทที่ไม่จำเป็นต้องใช้ค่าความคลาดเคลื่อนต่ำมาก แต่ผู้ใช้งานควรตระหนักถึงข้อจำกัด เช่น ความคลาดเคลื่อนที่สูงกว่าวิธี EDM หรือต้องสอบเทียบค่าคงที่กล้องให้เหมาะสมก่อนใช้งานจริง