หน่วยการวัด

ในงานรังวัด การวัดค่าส่วนมากจะเป็นการวัดระยะทางและการวัดมุม หน่วยการวัดจึงมีหลายหน่วยที่แตกต่างกันไป สำหรับประเทศไทยมีการใช้หน่วยการวัด ในการวัดระยะทางและการวัดมุม ดังนี้

1.หน่วยการวัดระยะทาง โดยทั่วไปการวัดระยะทางจะใช้หน่วยเป็น เมตร ซึ่งเป็นหน่วยในระบบเมตริก เช่น พื้นที่ขนาดเล็ก ใช้หน่วยตารางเมตร พื้นที่ขนาดใหญ่ก็จะใช้หน่วยเป็นตารางกิโลเมตร เป็นต้น แต่การรังวัดที่ดิน หน่วยที่ใช้ในในเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินจะใช้หน่วยวัดในระบบไทย นั่นก็คือ หน่วยการวัดระยะทางจะใช้หน่วยเป็น เส้น วา ส่วนหน่วยที่ใช้วัดพื้นที่จะใช้หน่วยเป็น ไร่ งาน และตารางวา ในหน่วยการวัดระยะทางจะแบ่งออกเป็นระบบดังนี้

• ระบบอังกฤษ คือการการกำหนดหน่วยของระยะเป็น นิ้ว ฟุต หลา และไมล์โดยกำหนดค่าไว้ดังนี้
  12 นิ้ว = 1 ฟุต
  3 ฟุต = 1 หลา
  1,760 หลา = 1 ไมล์
• ระบบเมตริก จะมีการกำหนดหน่วยของระยะไว้ดังนี้ เช่น
  10 มิลลิเมตร = 1 เซนติเมตร
  10 เซนติเมตร = 1 เดซิเมตร
  10 เดซิเมตร = 1 เมตร
  10 เมตร = 1 เดคาเมตร
  10 เดคาเมตร = 1 เฮกโตเมตร
  10 เฮกโตเมตร = 1 กิโลเมตร
• ระบบ SI unit หรือ The International System of Unit สำหรับระบบนี้จะเป็นหน่วยการวัด
  ที่ใช้กันทั่วโลก นั่นก็คือ
  50 เมตร = 50 m
  500 เซนติเมตร = 1 เดซิเมตร
  10 เดซิเมตร = 1 เมตร
  10 เมตร = 1 เดคาเมตร
  10 เดคาเมตร = 1 เฮกโตเมตร
  10 เฮกโตเมตร = 1 กิโลเมตร
  และหน่วยการวัดในระบบไทย เมื่อเทียบกับระบบเมตริกจะได้ดังนี้
  1 วา = 2 เมตร
  1 ตารางวา = 4 ตารางเมตร
  1 ไร่ = 1600 ตารางเมตร
  2.หน่วยการวัดมุม ในการวัดมุมจะมีเครื่องมือที่ช่วยในการวัดหลายชนิด และหน่วยที่ใช้ในการวัดนั้นก็จะถูกแบ่งเป็น 3 ระบบ คือ
  
• ระบบองศา ซึ่งมีหน่วยเป็น องศา ลิปดา ฟิลิปดา (Degree, Minute, Second) และใช้สัญลักษณ์ ˚ ′ " ในการอ่านค่ามุม
  
• ระบบเกรด (Centesimal system) จะเป็นการแบ่งช่องรอบวงกลมทั้งหมด 400 ช่อง จะเรียกช่องละ 1 เกรด หรือ 1 กอน (gon) แบ่งเป็นช่องย่อยอีก 100 ช่อง เรียกว่า “Centesimal Minute) แต่ละช่องยังแบ่งอีก 100 ช่องเรียกว่า “Centesimal second”
  
• ระบบเรเดียน (Radian) ซึ่งขนาดมุมเรเดียนจะเท่ากับสัดส่วนความยาวส่วนโค้งวงกลมกับรัศมีรอบวง ที่มีจุดยอดมุมเป็นจุดศุนย์กลาง ฉะนั้นมุมเรเดียนเปรียบเสมือนไม่มีหน่วย ขนาดของมุมรอบ จุดเท่ากับ 2 เรเดียน และจะมีอยู่ 2 กรณีที่ใช้ระบบนี้มาคำนวณ คือ การเปลี่ยนมุมในหน่วยที่วัดค่าได้ และการจัดการหน่วยในการคำนวณที่คลาดเคลื่อน
  แต่ในประเทศไทยจะนิยมใช้เพียงบางส่วนเท่านั้น คือ มิลลิเมตร เซนติเมตร เมตร และกิโลเมตร การใช้หน่วยการวัดนี้ก็จะขึ้นอยู่กับความยาวของระยะทางนั้นเอง